Hiện nay, cá KOI không còn quá xa lạ với mọi người, và đặc biệt là với những người yêu thích, sành chơi và có đam mê nuôi cá cảnh. Giống cá này đã được nuôi ở rất nhiều nước khác nhau trên thế giới và khá phổ biến tại Việt Nam. Trong bài viết này sẽ cung cấp đến bạn đọc và nhiều thông tin hữu ích về những đặc điểm, phân loại, chi tiết về cá KOI Nhật và cá KOI lai. Nếu bạn là mới tìm hiểu về loại cá này, vậy thì đừng bỏ qua chi tiết ở dưới đây nhé.

Nguồn gốc cá Koi 

Theo một số tài liệu khoa học nghiên cứu, cá Koi có nguồn gốc ban đầu từ Trung Quốc và du nhập vào Nhật Bản từ thế kỉ 19. Tại đây, chúng đã được thuần hóa, lai tạo qua nhiều đời để làm cá cảnh. Tên gọi lúc đầu của nó là cá chép Nishikigoi viết theo tiếng Nhật là  錦鯉/ にしきこい nghĩa Tiếng Việt là cá chép thổ cẩm hay cá chép nhiều màu sắc.

Năm 1914, để tôn vinh hoàng tử Hirohito, Nhật Bản đã lần đầu tiên cho triển lãm các giống cá chép Koi đầu tiên tại Tokyo và đảo Niigata. Từ đó, cái tên “cá Koi” được công nhận và mua bán rộng rãi. Từ Koi theo tiếng Nhật nghĩa là cá chép và đồng âm khác nghĩa với nó là tình yêu, yêu mến.

Đặc điểm cá Koi Nhật Bản

Bất kể thuộc loại giống nào, cá Koi Nhật Bản thuần chủng đều có những đặc điểm về hình thái sau:
* Có phần thân hình đẹp, màu sắc đa dạng và tươi sáng.
* Là dòng cá chép có vảy, đầu hơi gù, mình có vây ở ngực, bụng, lưng và đuôi.
* Kích thước phát triển tăng liên tục từ 50 – 150 mm mỗi năm nếu được nuôi trong điều kiện môi trường thuận lợi.
* Các giống cá Koi khác nhau sẽ có những đặc trưng riêng về màu sắc, kích thước…

Trước đây cá Koi Nhật thường sở hữu 2 màu chủ đạo là màu trắng, màu đỏ và được người dân Nhật Bản đặc biệt yêu thích vì chúng giống màu quốc kỳ của họ. Sau này qua những lần lai tạo và dưới bàn tay đại tài của những chuyên gia hàng đầu thì màu sắc trên thân cá càng phong phú và đặc biệt hơn.
Cá Koi của Nhật cũng được cho là đặc biệt vì sở hữu màu đỏ tươi rất thu hút mà cá của Việt Nam hay Trung Quốc không thể có.
Cá có màu sắc càng hài hòa giá trị càng cao. Người Nhật cũng tự đưa ra các quy chuẩn cụ thể để đánh giá màu sắc và giá trị của cá.
Ngoài màu sắc thì râu cũng được coi là một yếu tố quan trọng làm nên nét đẹp của cá. Râu cá càng đều và đẹp giá trị thẩm mỹ, kinh tế càng cao. Bởi người Nhật coi trọng nét đẹp hoàn hảo nên dù cho màu sắc thân cá có hài hòa và đẹp đến đâu mà râu của chúng không đều hoặc bị dị tật thì giá trị của chúng cũng bị giảm đi đáng kể.

Tập tính của cá Koi

Sau khi hiểu về từng đặc điểm của giống cá Koi, người mới chơi cần chú ý đến tập tính của cá để từ đó có cách chăm sóc tốt hơn như sau:

Tập tính ăn uống

Đây là một loài cá ăn tạp và phàm ăn. Tuy nhiên, thức ăn của cá Koi cần đảm bảo vệ sinh bởi cá rất ưa sạch sẽ. Ngoài ra, bạn không nên cho cá ăn quá nhiều và thức ăn phải rõ nguồn gốc tránh ảnh hưởng đến hình dáng và màu sắc của cá sau này.

Tập tính sinh sản

Khoảng 1 năm tuổi, cá chép Koi Nhật có thể đẻ trong môi trường nhân tạo. Cá Koi thường đẻ vào ban đêm và buổi sáng sớm, khi đẻ, cá đực luôn bám đuôi và thúc vào hông cũng như phần bụng cá cái. Hồ, bể để Koi đẻ thường không quá sâu và rộng rãi để có thể bắt cá bố và cá mẹ ra ngoài sau khi đẻ xong. Cái ở độ tuổi từ 2-3 năm thường cho khoảng 150 đến 200 ngàn trứng mỗi lần đẻ. Cá Koi sinh sản được coi là sẽ mang lại tài lộc cho gia chủ. Chính vì thế, chúng được nuôi làm cảnh trong nhiều gia đình Việt Nam.

Trứng của cá Koi là trứng dính, nên sau khi đẻ trứng thường dính vào cá giá thể, người ta thường dùng lá lục bình hay vải lưới cắt thành từng mảng thả vào. Nếu bể rộng, nhiều giá thể, cá vận động nhiều thì sẽ đẻ được nhiều trứng, và cá trứng dính ít lại với nhau, ngược lại thì trứng cá sẽ dễ bị hư.

Phân biệt cá Koi Nhật Bản thuần chủng với cá Koi lai

Để tránh việc mất tiền oan vào những cơ sở thiếu uy tín, phần bài viết dưới đây sẽ giới thiệu đến bạn một số cách để phân biệt và chọn được dòng Koi Nhật Bản đúng chuẩn thuần chủng:

Đặc điểm về màu sắc

Màu sắc cá Koi Nhật Bản thuần chủng luôn đậm và sắc nét. Nếu là màu đỏ thì đỏ chót, đỏ như ớt, màu đen thì đen như gỗ mun. Các dòng cá Koi lai tạo chỉ có màu đỏ cam hoặc cam.
Nhìn từ trên xuống, các mảng màu của cá Koi thuần chủng thường khá lớn và lan đều ra hai bên hông. Giữa các mảng màu có biên giới rõ ràng, không bị lem hay nhạt. Tuy nhiên, một số dòng Koi lai F1 nếu được nuôi trong điều kiện thuận lợi cũng có thể đạt màu sắc tươi tắn gần như tương đồng với giống thuần chủng.

Đặc điểm phần đầu cá

Cá Koi Nhật thuần chủng có phần đầu hơi gù. Trên đầu, mắt cá to và lanh lợi. Phần râu cá Koi dài và cứng cáp. Cá Koi lai có đầu nhỏ hơn, râu nhỏ và ngắn hơn.

Tiêu chí trên thân mình

Chiều dài của cá Koi thuần chủng có thể đạt tới hơn 100cm. Cá Koi lai có chiều dài cơ thể thường ko quá 80cm. Vây trên thân giống Koi Nhật sẽ rất dày và đục ít cho ánh sáng xuyên qua. Còn các dòng cá Koi lai thì sẽ nhỏ hơn và trong suốt.

Tập tính sinh hoạt

Cá Koi Nhật thuần chủng thường thông minh và dạn người hơn. Sức sống của chúng cũng có phần tốt hơn so với cá Koi lai thông thường.

Cần lựa chọn cá Koi đẹp, sống khỏe

– Chọn cá có màu sắc sáng: Đỏ thì đỏ tươi, đen thì đen như mực, màu sắc phải rõ ràng, cạnh gọn gàng, cá chép Koi có các nét bị mờ, xỉn màu thì không nên chọn. Mỗi loài cá có hoa văn khác nhau nhưng cần lựa chọn cá có hoa văn rõ ràng.
– Không nên chọn cá có kích thước quá lớn: Cá nuôi chơi gia đình thông thường nên chọn cá có kích thước chiều dài từ 10 – 20cm điều này là bởi bể cá gia đình thường có kích thước vừa phải.
– Cá phải khỏe mạnh, mịn màng, nhìn tự nhiên, bơi nhanh nhẹn, ăn uống tích cực, hình dáng cân đối, có miệng dày và có đuôi khỏe. Các bộ phận thanh thoát,
kéo dài, thẳng và uyển chuyển. Nếu cá khỏe mạnh chắc chắn sẽ giảm tình trạng mắc bệnh. Có thể thử bằng cách cho cá ăn ít mồi, nếu cá ăn nhanh chứng tỏ cá rất khỏe mạnh.
– Thân hình cá phải đối xứng hài hòa, bề mặt cơ thể mịn màng, trông tự nhiên. Đầu cá hơi gù, vây cá cân đối và cá không được có dị tật hay các vết xước. Phần thân của cá cũng cần có tỷ lệ đẹp để càng nuôi cá sẽ có thân hình đẹp và thu hút. Theo kinh nghiệm, chúng tôi chia thân cá thành 4 phần và có 4 điểm cần được quan tâm lần lượt là A,B,C,D.

Ý nghĩa của cá Koi

Ngoài vẻ đẹp bên ngoài, cá Koi được biết như là quốc ngư của đất nước Nhật Bản với nhiều ý nghĩa khác nhau. Loài cá là biểu trưng cho ngọn lửa nghị lực trong cuộc sống. Điều này được bắt nguồn từ điển tích cổ xưa “Cá chép vượt vũ môn hóa rồng”.
Người xưa quan niệm rằng, kích thước cá càng lớn sẽ đem lại may mắn sẽ càng nhiều. Bên cạnh đó, cá Koi Nhật Bản còn là biểu tượng cho sự giàu sang, phú quý, thành công,…..
Ngoài ra, đối với người chơi, mỗi đặc điểm màu sắc của cá sẽ có ý nghĩa riêng khác nhau:
* Cá trắng khoang đỏ mang ý nghĩa thành công trong sự nghiệp.
* Cá trắng khoang đen hoặc cá thuần đen mang ý nhắn nhủ cuộc sống không đứng yên mà luôn biến động và thay đổi liên tục.
* Cá thân xám bạc là biểu tượng cho“mã đáo thành công”.
* Cá vàng với ý nghĩa cầu mong tài lộc, an khang.

Trên đây là một số thông tin về cá Koi và ý nghĩa đặc trưng về loài cá này. Vậy nên khi nuôi cá Koi cũng mang một biểu tượng của sự hoà hợp giữa thiên nhiên và con người, mang lại cảm giác tĩnh lặng và thanh thản trong mỗi khu vườn nước. Mỗi chú cá Koi trong hồ là biểu tượng sống động của niềm tin, mang lại sự an lành và tài lộc cho gia chủ.

Biên tập: Tuyết