Chó đốm hay còn gọi là chó Dalmatian (tiếng Croatia: Dalmatinac, Dalmatiner) là một giống chó nhà có nguồn gốc từng vùng Dalmatia (một phần của lãnh thổ Croatia), nơi mà giống chó này được tìm thấy với đặc trưng là thân hình có những đốm đen trên nền lông trắng, giống chó này thường được gọi là bánh Pudding nhân nho khô vì bộ lông đốm của chúng.
Nguồn gốc của chúng là giống chó kéo xe và chó săn mùi. Chó đốm là một loại chó cưng trong nhà chúng rất năng động và thích chạy. Chó đốm được biết đến nhiều thông qua bộ phim hoạt hình nổi tiếng 101 chú chó đốm.

1. Nguồn gốc của chó Đốm Dalmatian

Chó Đốm hay còn được gọi là chó Dalmatian. Nguồn gốc của giống cảnh khuyển này luôn là một bí ẩn cần giải đáp. Nhiều tài liệu ghi lại rằng, chó Đốm có nguồn gốc từ giống Great Dane to lớn vì hình dáng bên ngoài của bọn chúng có rất nhiều nét tương đồng.
Vùng Dalmatia thuộc lãnh thổ Croatia là nơi những chú chó Đốm lần đầu tiên được nhân giống rộng rãi và biết đến nhiều nhất. Thương hiệu chó Dalmatian được đặt theo nơi mà loài thú cảnh này được phát hiện lần đầu.
Trải qua thăng trầm của lịch sử, sứ mệnh của Dalmatian cũng có sự thay đổi. Khi mới phổ biến ở các nước châu âu, chó Đốm đa số được nuôi để làm chó cảnh vệ cho giới quý tộc và các thương gia.
Ngoài ra, với khứu giác nhạy bén có khả năng phát hiện con mồi từ xa, loài cảnh khuyển này còn được dùng để làm chó săn.
Dần dần, bản tính săn mồi ở Dalmatian được thuần hóa. Bọn chúng trở nên thân thiện và hòa đồng hơn.
Loài cảnh khuyển này được sử dụng vào nhiều mục đích khác nhau như làm cảnh, biểu diễn xiếc, làm chó săn, cảnh vệ. Đặc biệt, những chú cún này còn góp công sức không nhỏ trong công việc phòng cháy sửa cháy cùng những người lính cứu hỏa

2 Đặc điểm của chó Đốm Dalmatian

Bộ phim vốn là một tiểu thuyết cùng tên của nhà văn nổi tiếng Dodie Smith. Bà viết tác phẩm này vào năm 1956. Sau đấy một năm, Walt Disney đã đọc quyển tiểu thuyết này và nhanh chóng bị thu hút bởi nó. Ông đã mua lại tác phẩm với mong muốn chuyển thể thành phim. Kịch bản của bộ phim được viết bởi Bill Peet – một nghệ sĩ tranh minh họa. Đây cũng là bộ phim duy nhất của Disney có cốt truyện được viết bởi một người. “101 chú chó Đốm” bắt đầu khởi chiếu tại các rạp vào thời điểm đầu năm 1961.

2.1. Cơ thể chó Đốm
Chó đốm là giống cảnh khuyển có kích cỡ trung bình, không quá to cũng không quá nhỏ. Một chú cún Dalmatian trưởng thành sẽ sở hữu được chiều cao từ 56 – 61cm (con cái: 56 – 58cm, con đực 58-61cm), trọng lượng đạt tầm 15 – 32kg (con cái: 16–24kg, con đực: 15–32kg).
Chiều dài thân của Dalmatian gần gấp hai chiều cao. Cũng như những loài cảnh khuyển khác, các anh bạn này có xu thế phát triển tốt hơn ở giống đực. Dalmatian đực luôn có ưu thế về ngoại hình, thể lực và tố chất trội hơn không ít đối với các con cái.
Xét về tương quan tỉ lệ giữa các kích cỡ và số đo cơ thể của Dalmatian thì đây là một loài cảnh khuyển có thân hình mảnh mai, thon gọn và không một chút mỡ thừa. Cơ thể của chúng có hệ cơ rất là phát triển, nhất là cơ ngực, cơ đùi và cơ bắp vai.

Phần ngực của chó Đốm nở rộng và sâu khiến cho thân hình của bọn chúng trở phải vạm vỡ. Phần bụng và eo hóp lại giúp cơ thể của cún thon thả và săn chắc hơn. Vì có chiều dài thân gấp rất nhiều lần chiều cao nên Dalmatian có chiếc lưng dài, thẳng và có xu hướng thoải dần về phía đuôi.
Chân của giống cảnh khuyển nào tương đối thẳng và gân guốc. Đệm chân của cún có hình tròn trụ, khả năng đàn hồi tốt. Màu của móng chân thường là màu trắng hoặc gần giống các đốm ở trên thân của cún.

2.2. Phần đầu chó Đốm
Phần đầu của giống cảnh khuyển Dalmatian không quá to. Nó có sự cân đối với các bộ phận khác bên trên cơ thể. Chiếc mũi lớn và nhô hẳn ra phía đằng trước làm nên điểm nổi bật của các chú cún này.
Loài cảnh khuyển này có chiếc mõm dài và khá vuông vắn. Môi của chó Đốm thường ít khi để hở, phía bên trong là bộ hàm cực chắc khỏe và sắc nhọn.
Giống chó Đốm sở hữu đôi mắt khá nhỏ, hai mắt của bọn chúng ở vị trí khá xa nhau. Màu mắt của Dalmatian thường là màu nâu, ngoài ra chúng còn có màu xanh da trời hoặc hổ phách.
Một số bé bỏng cún khá đặc biệt khi sở hữu 2 màu mắt khác nhau. Sự tổ hợp thường gặp là một mắt xanh kết hợp với một mắt nâu.
Tai của các bé nhỏ cún này khá mỏng, dài, rủ sang 2 bên. Vị trí tai tương đối cao và sát với phần đầu. Phần lớn chó Đốm khỏe mạnh đều phải có thính giác rất nhạy bén.
Chúng hoàn toàn có thể phát hiện ra con mồi ở khoảng cách xa vài cây số.

2.3. Bộ lông chó Đốm
Bộ lông ở Dalmatian rất ngắn gần như bó sát vào da. Cũng như nhiều loại cảnh khuyển khác, chó Đốm sở hữu nhiều màu lông khác nhau. Màu lông thông dụng và đặc biệt nhất của giống thú cảnh này là màu trắng có đốm đen.
Các bé cún có màu lông này thường được mọi người gọi với cái tên dễ thương là bánh Pudding nhân nho khô. Trong khi, các vệt đốm trên thân mình của Dalmatian còn có thể thay thế bằng các màu sẫm hơn như màu nâu, socola hay xám…
Một số cá thể Dalmatian khá đặc biệt khi sở hữu bộ lông hiếm có đốm trắng trên nền lông đen. Hiếm hơn nữa là chú cún màu lông trắng toàn thân chỉ có rất ít đốm đen ở đầu.

Lúc nhỏ, chó Đốm sở hữu bộ lông màu trắng tinh. Khi lớn lên, trên thân mình của bọn chúng mới có mặt những vệt đốm sẫm màu. Những vệt đốm này thường có kích thước từ 30 tới 60mm.
Dalmatian có 2 mùa rụng lông trong năm. Vì vậy, bạn nên chải lông liên tục cho cún cưng bằng bàn chải chuyên dụng. Giống cảnh khuyển này rất sạch sẽ và gần như không có mùi hôi cơ thể, vì vậy, bạn chỉ cần tắm cho bọn chúng khi thực sự cần thiết.

3. Đặc điểm tính cách của chó Đốm

3.1. Trung thành
Chó Dalmatian là một giống chó rất trung thành và dễ huấn luyện để trở thành chó cảnh vệ hoặc chó cứu hỏa. Tuy nhiên, chúng cũng có thể trở thành thú cưng trong gia đình bởi tính cách trung thành và biết vâng lời chủ nhân. Để chú chó đốm trở nên dễ thương và dễ nuôi hơn, người chủ cần dành thời gian quan tâm và yêu thương chúng…

3.2. Hiếu động, thân thiện
Do có tổ tiên là giống chó săn, chó đốm luôn tràn đầy năng lượng và thích chạy nhảy và nô đùa khắp mọi nơi. Một chú chó đốm có thể đạt tới vận tốc lên đến 60km/h khi chạy.
Chó đốm rất thích chơi đùa cùng trẻ em, tuy nhiên đôi khi chúng có thể trở nên không kiên nhẫn và chơi quá nhiệt, gây ra chấn thương cho trẻ. Vì vậy, nên chỉ cho phép chú chó chơi với những trẻ em đã biết cách điều khiển hành vi của mình.

3.3. Khả năng ghi nhớ tốt, nhạy bén
Chó Dalmatian là một giống chó rất thông minh và có khả năng ghi nhớ tốt. Chúng có thể học các lệnh rất nhanh và nhớ lại chúng trong suốt cuộc đời. Tuy nhiên, chó đốm cũng rất nhạy cảm và dễ bị tổn thương. Do đó, người chủ nên đối xử tốt với chúng và tránh những hành động tệ bạc hoặc ngược đãi để không ảnh hưởng đến tâm lý và sức khỏe của chúng.

3.4. Dũng cảm, bản lĩnh
Đúng với bản tính và bản năng của một giống chó săn, chú chó đốm có sự dẻo dai, nhanh nhẹn và có khả năng săn bắt tốt. Chúng cũng rất năng động và thích vận động, cần được tập luyện và chơi đùa để giải tỏa năng lượng tích tụ trong cơ thể.
Ngoài ra, giống chó đốm cũng rất thân thiện và đáng yêu. Chúng thường thích làm quen với mọi người và thích được chăm sóc, tắm rửa và chải lông. Tuy nhiên, do bản tính nghịch ngợm và hiếu động, chúng có thể hơi khó đào tạo và cần sự kiên nhẫn và nghiêm túc trong việc huấn luyện.

3.5. Tập tính, bản năng
Chó đốm là một giống chó hiếu động, do đó nếu chúng không được tập thể dục đầy đủ hoặc bị bỏ rơi bởi chủ nhân thì chúng có thể trở nên buồn bã và khó chịu. Nên đảm bảo rằng bạn dành thời gian để chơi đùa và dẫn chúng đi dạo mỗi ngày để giúp giảm bớt căng thẳng và đốt cháy năng lượng dư thừa.
So với những giống chó khác, chó đốm trưởng thành khá muộn. Chó đốm đực thường sẵn sàng để giao phối khi đạt đến khoảng 25-28 tháng tuổi và chó đốm cái thì ở khoảng 20-22 tháng tuổi. Một con chó đốm cái có thể đẻ được từ 9-13 con mỗi lần sinh sản.

4. Phân loại chó đốm

Các giống chó đốm được phân loại dựa trên mức độ độ thuần chủng:

4.1. Chó đốm thuần chủng
Chó đốm thuần chủng được sinh ra từ mẹ và bố đều là chó đốm thuần chủng, không có sự lai tạp. Chó đốm thuần chủng sở hữu đầy đủ các đặc điểm và phẩm chất của tổ tiên, thường có giá bán cao hơn so với những giống chó lai.

4.2. Chó đốm lai
Hiện nay, chó đốm lai là một giống chó rất phổ biến do sự kết hợp độc đáo giữa ngoại hình và tính cách của các giống chó. Chúng được tạo ra bằng cách lai tạo giữa một con chó đốm thuần chủng và một giống chó khác. Tại Việt Nam, có nhiều dòng chó đốm lai được yêu thích, bao gồm:
• Chó đốm lai Poodle.
• Chó đốm lai Nhật.
• Chó đốm lai Becgie
• Chó đốm lai Phú Quốc
• Chó đốm lai Pitbull
• Chó đốm lai cỏ.

Biên tập: Child