Loài chó cực thông minh, duyên dáng này được sinh ra với bản năng làm việc và phản ứng cực kỳ nhạy bén với sự huấn luyện, đó là lý do tại sao chúng được sử dụng cho mục đích chăn nuôi gia súc, gia cầm đặc biệt là chăn cừu trên những cánh đồng lớn.

1. Nguồn gốc chó Border Collie

Đây là một giống chó có nguồn gốc ở Northumberland, một nơi nằm ở biên giới của Anh và Scotland. Đây cũng là lý do vì sao có cái tên Border Collie (Border có nghĩa là “biên giới”) đó các bạn. Chúng được phát triển cho mục đích chăn nuôi gia súc, đặc biệt là cừu.
Tất cả những chú chó Border Collie ngày nay đều được xem là hậu duệ của Old Hemp, một chú chó ba màu được nhân giống bởi Adam Telfer. Old Hemp được sinh ra ở West Woodburn, Northumberland vào tháng 9 năm 1893 bởi hai chú chó của Adam Telfer. Mẹ của Hemp, Meg, là một chú chó chăn cừu khoẻ mạnh với đôi mắt và bộ lông đen; trong khi cha của Hemp, Roy, là một chú chó chăn cừu với hai màu đen và nâu có tính khí hiền lành.

Hemp có thể di chuyển bầy cừu một cách lặng lẽ không giống như những chú chó chăn cừu to hơn cùng thời thời đại và có tính cách ôn hòa hơn rất nhiều. Vì thế phong cách làm việc của Hemp trở thành phong cách của giống chó Border Collie sau này. Hemp mất vào tháng 5 năm 1901 và được cho là đã sinh ra tới 200 chú chó con trong suốt quãng đời của mình.
Vào năm 2012 một chiến dịch trên Facebook đã được bắt đầu để xây dựng đài tưởng niệm Adam Telfer và Old Hemp, tại nơi sinh West Woodburn, Northumberland. Cuối cùng đã được thông qua bởi các cơ quan có liên quan. Lễ khánh thành đài tưởng niệm này diễn ra vào ngày 8 tháng 9 năm 2015 và có sự tham gia của một nhóm lớn người nuôi dòng chó này.

Lần đầu tiên cái tên Border Collie được sử dụng là vào năm 1915 bởi Bộ trưởng Hiệp hội Chó Cừu Quốc tế James Reid, đặt tên cho giống chó này để đăng ký chúng là một giống riêng cùng với các giống chó Collie khác đã được đăng ký. Mặc dù tới thời điểm đó giống chó này mới được đặt tên riêng nhưng Border Collies đã làm việc và giúp đỡ nhiều người chăn cừu quanh khu vực biên giới của Anh cũng như Scotland trong hàng trăm năm rất thành công, nổi tiếng về phẩm chất và trí thông minh.

Ngày nay, chó Collie được công nhận là giống chó chăn cừu hàng đầu. Khả năng chăn gia súc vượt trội của giống chó này khiến nhiều người hâm mộ ủng hộ việc nhân giống Border Collies chỉ để làm việc, chứ không phải theo hình dạng, tiêu chuẩn để làm cảnh hoặc tham gia các cuộc thi. Border Collie được công nhận bởi Câu lạc bộ chó giống Mỹ vào ngày 1 tháng 10 năm 1995.

2. Đặc điểm chó Border Collie

Border Collie là một giống chó cỡ trung bình với tỷ lệ cơ thể gần như hoàn hảo, mình dài hơn so với chiều cao. Con đực có thể cao đến 54 cm, con cái nhỏ hơn một ít. Trọng lượng con đực khoảng 24 kg, con cái nhẹ hơn. Tương quan giữa chiều cao và cân nặng cho thấy đây là giống chó có thân hình nhẹ nhàng, thanh thoát và rất nhanh nhẹn. Tuổi thọ của chúng từ 12 tới 17 năm.
Border Collie cực kỳ thông minh, với biểu hiện sắc sảo và khả năng cảnh giác cao độ là đặc điểm rất nổi bật của giống chó này. Chúng có khả năng giữ thăng bằng cơ thể rất tốt, cho phép thay đổi hướng và tốc độ một cách nhanh chóng, từ rất cao như chạy bứt tốc đến rất chậm như trườn, bò.

2.1. Phần đầu chó Border Collie
Chó Border Collie sở hữu một cái đầu nhỏ, mõm dài và đôi tai lớn toát lên vẻ tinh khôn. Chiếc mõm có độ dài tương đương với hộp sọ, hàm răng chắc khoẻ đan xen nhau hình kéo cắt.
Đôi tai rất nhạy cảm có kích thước trung bình, cách xa nhau, cân đối với đầu và hơi cụp, nhưng đa số cụp hẳn. Tai chó Border Collie không có một chuẩn nhất định, có những chú có tai rất lớn, nhưng cũng có tai ngắn. Tai dựng hay cụp đều được công nhận là Border Collie thuần chủng.

2.2. Đôi mắt của Border Collie
Chó Border Collie có một đôi mắt tuyệt đẹp và sắc bén, nổi tiếng với khả năng điều khiển đàn cừu bằng ánh mắt thôi miên. Nhiều trường hợp ghi nhận những chú cừu đi lạc tự động quay trở lại đàn chỉ sau một cái nhìn “đầy bí ẩn” của chó Collie.
Ở giống chó Border Collie thì mắt nâu là màu phổ biến nhất, đặc biệt là ở những chú chó có bộ lông đen trắng hoặc lông ba màu. Có thể là nâu nhạt, nâu sẫm, hoặc nâu đen. Một số có màu khác như màu vàng, hổ phách hoặc xanh biếc trông rất ma mị. Có một điểm chung giữa giống chó Siberian Husky và Border Collie đó là đôi mắt có thể có hai màu khác nhau.

2.3. Tứ chi của Border Collie
Là một giống chó chăn cừu có sức khoẻ tuyệt vời và khả năng chịu đựng đáng kinh ngạc, Border Collie sở hữu bộ chân mạnh mẽ, cơ bắp vầ rất linh hoạt.
Phần chân trước khi nhìn thẳng sẽ nằm song song nhau, nhìn từ phía bên sẽ thấy hơi dốc. Chân sau có đùi dài và rộng, rất cơ bắp, dáng chân sau hơi đổ về phía trước.
Đặc biệt, chân chó Border Collie có huyền đề nhưng thường được loại bỏ từ nhỏ để tránh ảnh hưởng đến hoạt động sau này của chúng.
Phần đuôi của chó Border Collie dài tới khuỷu chân sau, thường thả lỏng và sẽ dựng đứng lên khi nghe hiệu lệnh hoặc trong lúc làm việc. Chúng cũng sẽ không bao giờ cuộn tròn đuôi của mình.

2.4. Bộ lông chó Border Collie
Chó Border Collie gây ấn tượng với bộ lông dày, bóng mượt và nhiều màu sắc, không chỉ giúp giữ ấm cho cơ thể khi thời tiết lạnh giá mà còn có khả năng cách nhiệt với bên ngoài nên Collie không bị nóng khi nhiệt độ môi trường tăng cao. Có hai kiểu lông chính là lông ngắn (khoảng 2,5 cm) và lông dài (khoảng 7,6 cm).
Lông của chó Border Collie dài nhiều nhất ở bờm, cổ và đuôi. Lông ngắn hơn ở trên mặt, tai và chân. Bộ lông chia làm 2 lớp, lớp ngoài dày, thẳng hoặc lượn sóng còn lớp lông bên trong mềm, ngắn và rậm hơn.

Màu lông của chó Border Collie cũng rất đa dạng và không có màu lông nào nổi trội hơn màu nào. Bộ lông của chúng thường có màu đen với một vệt trắng trên mặt, cổ, chân và chóp đuôi. Tuy nhiên, chúng có thể sở hữu bất kỳ màu nào với những mảng trắng ngẫu nhiên trên cơ thể và màu trắng sẽ không bao giờ là màu chủ đạo. Một số màu lông khác của chó Border Collie như màu nâu đỏ và trắng hoặc màu vàng nâu và trắng.
Bộ lông của chó Border Collie còn đặc biệt ở chỗ có thể tự làm sạch rất tuyệt vời, do vậy bạn không cần tắm quá nhiều cho chúng. Nhưng cần chải lông thường xuyên, cách 2 – 3 ngày / lần để lông không bị rối. Lông của chó Border Collie cũng bị rụng theo mùa vì thế sẽ không thích hợp cho những ai bị dị ứng với lông chó.

3. Tính cách chó Border Collie

Border Collie là giống chó rất thông minh và cảnh giác. Thân thiện với trẻ em và thành viên trong gia đình cũng như các loài vật nuôi khác, nhưng khi trưởng thành có 1 số sẽ không hòa đồng với con khác cùng giới tính, đặc biệt là chó đực. Tuy rằng rất thân thiện nhưng cũng rất có khoảng cách đối với những người xa lạ vì đó là bản tính của chúng, khả năng canh gác của giống chó này rất tốt.
Nói về tập tính thì chó Border Collie là một là một giống chó gia đình tốt, miễn là được nuôi dưỡng đúng cách và được huấn luyện khi nó còn nhỏ. Cần lưu ý khi cho chó Border Collie ở cùng những động vật nhỏ vì Border Collie rất hiền nhưng hay đùa quá trớn làm tổn thương những thú nhỏ kia.

Một điểm thú vị ở giống chó này đó là khả năng biểu cảm. Chúng sẽ thể hiện cảm xúc rất chân thật khi cùng chủ chơi đùa hoặc khi bị la mắng, thậm chí khi bạn buồn hay vui thì chúng cũng sẽ có cảm xúc tương đồng với bạn. Giống chó này sinh ra là để được quấn quít bên con người nên khi bạn quyết định nuôi một chú chó Border Collie thì phải chắc chắn dành nhiều thời gian chăm sóc và bên cạnh chúng. Sự bỏ bê, không quan tâm sẽ làm tính cách của chúng xấu đi, có thể sủa bậy, hung dữ hoặc cắn phá đồ đạc.
Do có trí thông minh bậc nhất trong thế giới loài chó nên Border Collie rất dễ dàng trong việc huấn luyện và rất biết nghe lời chủ. Chúng trung thành và chỉ thực hiện nhiệm vụ khi có hiệu lệnh.
Khả năng chịu đựng cao cũng là một phần tính cách tuyệt vời của giống chó này. Border Collie có thể hoạt động với tần suất cao cả ngày mà không biết mệt mỏi. Đó cũng là lý do mà chúng được chọn để làm công việc chăn gia súc. Border Collie đặc biệt nhanh nhẹn và linh hoạt, phối hợp động tác rất nhịp nhàng, uyển chuyển.

4. Chăm sóc chó Border Collie

Với một giống chó năng động và hoạt bát như Border Collie thì bạn cần phải có nhiều thời gian để vui chơi cũng như tập luyện với chúng. Hơn nữa không gian sống của chúng cũng cần rộng rãi, không bị gò bó nên sẽ không thích hợp với những gia đình hạn chế về diện tích, đặc biệt là ở những thành phố lớn.
Về thức ăn thì chó Border Collie không kén ăn và ăn tương đối nhiều vì bản chất là chó lao động mà. Tổng khối lượng thức ăn mà chó Border Collie hấp thụ chiếm khoảng 3% trọng lượng của chúng theo nghiên cứu quốc tế.

Chó Border Collie khá nhút nhát khi còn nhỏ, vì thế việc xã hội hoá và huấn luyện chúng đặc biệt quan trọng. Bạn có thể bắt đầu những thủ thuật cơ bản khi chúng được 4 – 5 tháng tuổi và nâng cao khi được 7 – 8 tháng tuổi.
Ở giống chó Border Collie thì việc chăm sóc lông không quá phức tạp và tốn nhiều thời gian. Đơn giản vì bộ lông của chúng có thể tự làm sạch một cách tuyệt vời. Bạn chỉ cần tắm cho chúng khoảng 2 – 3 lần trong tháng là đủ. Bên cạnh đó, hãy chải lông 2 – 3 lần trong tuần để loại bỏ lông cũ, giữ cho lông được mượt mà, khoẻ mạnh.

Biên tập: Chil