Rùa cá sấu, hay còn gọi là rùa cá sấu Mỹ (Alligator Snapping Turtle – Macrochelys temminckii), là một loài rùa nước ngọt lớn có nguồn gốc từ các sông và hồ ở miền Nam Hoa Kỳ. Đây là một trong những loài rùa lớn nhất trên thế giới và có ngoại hình khá ấn tượng với hàm khỏe, mai sần sùi giống như da cá sấu, và chiếc đầu lớn. Chúng có tính tình mạnh mẽ và đôi khi rất hung dữ. Tuy nhiên, nếu biết cách nuôi rùa Cá Sấu thì chúng sẽ trở nên ngoan ngoãn hơn.

NGUỒN GỐC CỦA RÙA CÁ SẤU – Alligator Snapping Turtle

Rùa cá sấu – Alligator Snapping Turtle có tên khoa học là Macrochelys temminckii, có nguồn gốc từ các vùng nước ngọt ở miền Nam Hoa Kỳ, đặc biệt là tại lưu vực sông Mississippi. Chúng sống chủ yếu trong các sông, hồ, đầm lầy ở miền Nam và Đông Nam Hoa Kỳ. Loài này thích nghi tốt với môi trường nước sâu và yên tĩnh.

ĐẶC ĐIỂM CỦA RÙA CÁ SẤU

− Kích thước: Rùa cá sấu là một trong những loài rùa nước ngọt lớn nhất trên thế giới. Rùa trưởng thành có thể dài 0,4 – 0,7m, nặng 45 – 75kg, kích thước lớn nhất có thể đạt đến cân nặng 200kg với chiều dài 0,75 – 0,9m.
− Rùa cá sấu có thân hình màu nâu, xám hoặc đen và rất hiếm khi có màu xanh oliu.
− Mai rùa cá sấu rất chắc giống như một ngọn núi với những ngọn đồi nhỏ và có những lớp gai nhô lên với các gờ.
− Phần lưng có ba cạnh mờ đồng thời có hoa văn như tia phóng xạ, phần rìa mai có hình răn cưa, phần ngực màu trắng, đôi lúc sẽ có đốm đen. Khi còn nhỏ chúng sẽ có màu đen, bốn chân thô to, cơ bắp phát triển, móng vuốt sắc nhọn mạnh mẽ, giỏi di chuyển bằng cách bò.
− Khuôn đầu hộp sọ của rùa Alligator khá nặng nề và có miệng to với góc nhìn 120 độ.
− Nó có phần đầu hơi to, không thể co toàn bộ vào mai, cổ ngắn và thô, phần cổ có hàng gai thịt màu nâu, mắt nhỏ, hàm trên và hàm dưới nhỏ, mũi nhọn, đuôi nhọn mà dài, hai bên người đều có các góc nhọn, trên các góc nhọn này có những gai thịt
− Miệng rùa cá sấu có bộ phận phụ trên lưỡi nhìn rất giống như con giun, đó là “lưỡi giả” màu hồng trong miệng để dụ mồi. Miệng nhọn, hình lưỡi câu giống miệng đại bàng và có thể cắn đứt ngón tay nếu bạn không cẩn thận.
− Đuôi mỏng, dài và rất cứng. Nhìn giống như một cây roi thép.
− Rùa cá sấu Alligator khi săn mồi thường nằm bất động và ngụy trang lớp tảo biển ở mai.
− Tuổi thọ: Có thể sống đến 70-100 năm trong điều kiện tự nhiên. Thậm chí có trường hợp rùa cá sấu sống tới 200 tuổi ngoài môi trường tự nhiên.

TẬP TÍNH VÀ SINH THÁI CỦA RÙA CÁ SẤU

Tập tính săn mồi
Tổng thể nhìn chúng giống như một con khủng long. Hình dạng đặc biệt này thu hút sự chú ý của nhiều người nuôi rùa. Rùa trưởng thành có khả năng thích nghi mạnh mẽ và dễ nuôi.
Với thói quen nằm im dưới nước và mở to miệng, trong miệng chúng có một chiếc lưỡi đặc biệt với đầu lưỡi màu đỏ giống như một con sâu đang không ngừng ngọ nguậy. Khiến cho các loài cá xung quanh nhầm thành con mồi mà bơi lại. Lúc này, nó sẽ tung một ngoạm cắn chặt con mồi. Cách săn mồi này của chúng còn được gọi với cái tên “câu cá”.

Tập tính sinh sản
Nhìn chung rùa Cá Sấu đạt đến độ chín về tình dục khi 12 tuổi. Nó giao phối mỗi năm một lần. Rùa cái có trách nhiệm làm tổ và sẽ sinh ra 10 – 50 quả trứng trong 2 tháng. Giới tính của rùa non sẽ phụ thuộc vào nhiệt độ mà trứng nở. Tổ thường nằm cách mép nước ít nhất 50m để tránh nước.
Thời gian nở là 100 – 140 ngày và rùa non sẽ được sinh ra vào đầu mùa đông. Một điều đặc biệt ở loài rùa đó là nhiệt độ trong tổ sẽ là yếu tố xác định giới tính của rùa còn, nếu nhiệt độ trong tổ ấm thì trứng sẽ nở ra con cái và trứng sẽ nở ra con đực nếu nhiệt độ mát mẻ.

CÁCH NUÔI VÀ CHĂM SÓC CỦA RÙA CÁ SẤU

Nhiệt độ
Rùa cá sấu khi ở trong nước rất hiền lành, nhưng chỉ cần rời khỏi môi trường quen thuộc, chúng lập tức trở nên hung dữ. Loài bò sát này thường sống ở những nơi có nguồn nước sạch, nước chảy chậm. Nhiệt độ phù hợp cho rùa cá sấu sinh trưởng là 28 – 30°C. Khi ở trên 12°C, nó có thể rơi vào trạng thái ngủ nông.

Khi nhiệt độ môi trường đạt tới mức 6°C, rùa cá sấu có thể rơi vào trạng thái ngủ đông. Hoạt động ít ở 15 – 17°C, trên 18°C có thể hoạt động bình thường. Chúng kiếm ăn tốt nhất ở 20 – 33°C, tăng trưởng tốt nhất ở 28 – 30°C, ít hoạt động trên 34°C và mùa hè thì chúng dưới đáy ao hồ.
Nhiệt độ môi trường có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và khả năng sinh trưởng của rùa cá sấu. Nếu hồ nuôi có nhiệt độ thấp dưới 20°C trong thời gian dài, tốc độ phát triển của chúng sẽ suy giảm đáng kể.

Bể nuôi
Khi nuôi rùa cá sấu, bạn có thể nuôi trong hồ nước sâu. Nhưng trong hồ phải có một chỗ cao để rùa nghỉ ngơi, tắm nắng và hô hấp. Nếu không chúng sẽ rất dễ bị đuối nước. Nếu không có gò đất cao hoặc khúc cây, bạn hãy hạ thấp mực nước trong hồ.
Chỉ để nước ngập qua chóp mũi rùa một chút. Nên đặt bể ở phía Đông Nam để có thể tiếp xúc với ánh sáng mặt trời trong khoảng 1 – 2 giờ. Không cần ánh sáng mặt trời trực tiếp trong thời gian dài. Đồng thời cung cấp vật dụng che nắng cho rùa.
Chiều rộng của chỗ nghỉ khoảng 2m, chiều dài bằng 80% chiều dài của hồ nuôi. Khu vực đẻ trứng nên rộng khoảng 2 – 3m. Đồ đầy cát sâu khoảng 20 – 30cm, khu vực đẻ trứng nên có mái che tránh nắng mưa rất tốt cho rùa sinh sản vào mùa mưa.

Hệ thống thoát nước
Đảm bảo môi trường nước sạch sẽ bằng cách thay nước hồ nuôi định kỳ. Khi thay nước hồ không cần rút toàn bộ, chỉ cần rút một phần, sau đó bơm nước mới là được. Nếu bạn nuôi rùa ở trong nhà hoàn toàn, hãy luôn để nó tắm nắng hơn mười phút mỗi ngày.
Đường kính ống thoát nước ít nhất khoảng 10cm để tăng tốc độ thoát nước tạo điều kiện cho thoát xả nước. Cần chú ý ống thoát nước nên được đặt ngay bên dưới hoặc gần chỗ nghỉ vì gần chỗ nghỉ có nhiều chất thải nhất vì con rùa thích thải ra gần chỗ ăn sau khi ăn.
Miệng ống thoát nước đặt ở vị trí cao hơn mặt nước một chút để tạo điều kiện xả chất hữu cơ lơ lửng trên mặt nước và xả kịp nước mùa lũ. Sau khi ao rùa được xây dựng, cần ngâm nước nhiều lần, ít nhất 1 lần/tuần để khử kiềm trong nước. Sau khi được khử trùng bằng vôi sống 150ppm thì nó mới có thể sử dụng được.

Lưu ý khi thay nước cho rùa
Trong điều kiện nuôi rùa Cá Sấu với mật độ cao, lượng thức ăn và chất thải khá nhiều, nhiệt độ nước tương đối cao. Ngay cả khi thức ăn là dạng hỗn hợp màu xanh lá cây thì tốc độ của ô nhiễm chất lượng nước cũng rất nhanh chóng, dễ dàng tạo ra khá nhiều chất độc hại. Đặc biệt các Amit Nitrit và H2S khá nguy hiểm.
Khi thay nước cho rùa, nếu gặp điều kiện thời tiết khắc nghiệt, người nuôi cần có biện pháp phòng chống thích hợp. Tránh cho nhiệt độ nước chênh lệch quá lớn, chỉ duy trì ở 2°C là tốt nhất.
Mỗi tháng thay nước cho rùa một lần, nhẹ nhàng tránh làm rùa thức dậy. Nhiệt độ bể nuôi không được xuống thấp hơn 6°C, nếu không sẽ nguy hiểm đến tính mạng của chúng. Tốt nhất là trang bị máy sưởi cho bể rùa, vì trong tự nhiên tỷ lệ tử vong khi ngủ đông của chúng rất cao.

Thức ăn
Rùa cá sấu là loài ăn thịt động vật, đặc biệt là động vật không có xương sống, cá. Ngoài ra, loài rùa này còn ăn cả động thực vật bị thối rữa trong môi trường tự nhiên. Khi nuôi rùa cá sấu trong chuồng nhốt, bạn có thể cho rùa ăn các loại: Ếch, nhái, chuột, gà, bò, lợn, cá… Ngoài ra, thỉnh thoảng bạn có thể kết hợp cho rùa ăn thêm các loại rau xanh.

Rùa cá sấu là loài ăn mồi về đêm. Điều đặc biệt là khi loài rùa này săn mồi sẽ nằm bất động và ngụy trang và há to mồm đợi con mồi. Trong miệng rùa có bộ phận phụ ở lưỡi nhìn giống như giun đỏ đang ngọ nguậy để thu hút con mồi bò vào trong miệng. Tốc độ săn mồi của rùa cá sấu rất nhanh và chỉ sau vài giây đã hạ gục con mồi.

Rùa Cá Sấu Con Mini Ăn Gì Rẻ Và Tiết Kiệm Nhất?

Rùa Cá Sấu là động vật ăn thịt
Rùa Cá Sấu ăn tạp nhưng chủ yếu là thức ăn động vật. Ví dụ như cá, tôm, thịt vụn đều có thể trở thành thức ăn cho chúng. Khi nuôi rùa cá Sấu cảnh, người nuôi cần phối hợp các loại thực phẩm với khối lượng tương đương 1,5-2% thể trọng cơ thể rùa.

Trong đó thức ăn tươi sống chiếm 5 – 10%. Mỗi ngày cho ăn 3 lần vào các khung giờ cố định. Lượng thức ăn cho rùa mỗi lần đều nhau. Rùa cá sấu con mới đưa về nhà nên được nuôi trong bể nhỏ, để rùa làm quen dần. Nếu cho rùa vào bể quá rộng hoặc không yên tĩnh, chúng sẽ dễ bỏ ăn.

Nên sử dụng thức ăn hỗn hợp màu xanh lá cây chuyên dụng cho rùa Cá Sấu Alligator Snapping Turtle có hàm lượng Protein hơn 48%. Khi điều chế cân thành phần tại chỗ, tổng trọng lượng của các thành phần được thêm vào là 5% đến 10% vi khuẩn quang hợp và khoảng 45% lượng nước, điều chế thành hạt dài có đường kính 2 – 3mm là được. Nếu cần thiết, điều chế thành viên nổi có kết quả tốt hơn.

Thời Gian Cho Rùa Cá Sấu Alligator Snapping Turtle Ăn

Lượng thức ăn hỗn hợp là 1,5% ~ 2,5% tổng trọng lượng của rùa Cá Sấu và thức ăn tươi là 5%~10%. Cho ăn 3 lần/ngày. Có thể tham khảo các khung giờ  6 – 7 giờ, 12 – 13 giờ, 17 – 18 giờ. Thức ăn phải đồng đều và cố gắng tạo ra âm thanh khi thả thức ăn vào nước. Đừng tập trung vào một nơi, tạo thành một đống thức ăn. Số lượng vị trí cho ăn của mỗi bể nuôi nên được xác định theo kích thước của bể nuôi, thường là 3 – 4 cái/m².

Nuôi dưỡng trong điều kiện tự nhiên thì đầu xuân, đầu đông mỗi ngày cho ăn một lần. Tthời gian vào buổi trưa khi nhiệt độ khá cao thì cho ăn. Thời gian cuối xuân cho đến giữa mùa thu, khoảng thời gian này là mùa tốt chất cho rùa ăn, mỗi ngày cho ăn 2 lần. Thời gian nên vào khoảng 9 – 10 giờ sáng và 4 – 5 giờ chiều. Lượng thức ăn buổi sáng 40% tổn trọng lượng thức ăn, buổi chiều khoảng 60%, thức ăn đặt ở sườn dốc hoặc cạnh góc ao.
Cũng có thể làm một tấm gỗ ở bên sườn dốc cạnh nước để cho ăn. Sau khi đã cố định được chỗ cho ăn nhất định thì đừng thay đổi thường xuyên. Thức ăn cho vào sau 90 – 150 phút thì dừng. Nếu như không ăn hết thì lần sau có thể bớt lại một chút. Rùa Cá Sấu Alligator Snapping Turtle lớn cho ăn nhiều một chút, rùa bé cho ăn ít một chút. Thông thường thì lượng thức ăn bằng khoảng 3 – 5% trọng lượng cơ thể rùa.

Cách Nuôi Sâu Bột Làm Thức Ăn Cho Rùa Cá Sấu

Rùa Cá Sấu Alligator Snapping Turtle rất thích ăn sâu bột. Hơn nữa loại thức ăn này còn rất nhiều chất dinh dưỡng. Bao gồm chất béo 28,2%, Anbumin 61%, Photpho, Kali, sắt, Natri cùng 18 loại Axit Amin thiết yếu. Sâu bột từ lâu đã thuộc top đầu các loại thực phẩm có hàm lượng dinh dưỡng cao nhất.

Thùng nuôi sâu phải ở nơi có bóng râm, khô ráo. Khi mua sâu về nuôi, bạn nên mua thêm đất mùn chuyên dụng. Việc này có tác dụng hỗ trợ sâu sinh trưởng tốt, hơn nữa còn giảm bớt mùi. Nhiệt độ thùng nuôi sâu khống chế ở 25°C, độ ẩm 50 – 60%. Ở điều kiện này sâu sẽ phát triển nhanh, sớm sinh sản thế hệ tiếp theo để làm thức ăn cho rùa. Không nên nuôi quá nhiều để tránh rùa ăn không hết, sâu phát triển thành bọ sẽ khó xử lý.

Sâu bột màu trắng ngà mới lột xác có thể giúp rùa tiêu hóa tốt hơn. Không sử dụng các loại sâu nhiễm bệnh, có màu sẫm để cho rùa cá sấu ăn. Bạn có thể nuôi sâu tại nhà bằng các loại rau củ như táo đỏ, cà rốt, long nhãn. Giúp mai rùa trở nên bóng và khỏe hơn.

Những Thực Phẩm Không Được Cho Rùa Cá Sấu Ăn

Không cho rùa ăn các loại thịt nhiều mỡ, thịt khô hoặc dai quá, thịt đã nấu chín hoặc thức ăn dạng sợi thô. Chúng rất ghét ăn những loại thực phẩm này. Chỉ ăn rất ít hoặc thậm chí là bỏ ăn. Thức ăn cho rùa không được có gai hoặc xương, để tránh làm tổn thương đường ruột của rùa.

Tốt nhất là cho rùa Cá Sấu Alligator Snapping Turtle ăn thịt tươi sống, không cho ăn thức ăn ôi thiu. Không nên cho ăn quá nhiều thịt lợn. Vì chúng sẽ rất dễ mắc bệnh đường ruột, bệnh mắt hoặc các bệnh lây truyền từ lợn.

Hướng Dẫn Cách Nuôi Rùa Cá Sấu Theo Mùa

Cách nuôi rùa Cá Sấu vào mùa hè
Vào mùa hè, bạn nên chú ý đến việc ngăn ngừa tảo phát triển trong bể. Bạn có thể mua các thuốc diệt tảo, được bán trong các cửa hàng cá cảnh. Đáy bể có thể được lát bằng đá nhỏ hoặc đá cuội lớn. Tuy nhiên, nếu lát đá thì thay nước rất phức tạp. Người mới nên sử dụng bể trần, nghĩa là không lát đá. Không cần cho thực vật thủy sinh vào nước khi nuôi rùa Cá Sấu. Chăm sóc tốt, tuổi thọ của rùa Cá Sấu sẽ được kéo dài hơn.
Tháng 7 – 8 là thời điểm nóng nhất trong mùa hè, ở một số khu vực nhiệt độ lên đến 40°C, 1 số địa điểm có bề mặt lên đến 60°C. Ngay cả dưới nước nhiệt độ cũng dao động mức 45°C. Trong điều kiện thời tiết rất nóng, rùa đớp rất dễ bị say nắng do nhiệt độ cao.
Tại thời điểm này, mực nước cho rùa đớp phải trên 30cm, ao có mái che nắng hoặc trồng một số cây thủy sinh trong hồ. Cố gắng giữ mức 35°C trong hồ bơi. Khi các biện pháp trên không phát huy hiệu quả làm mát, có thể bơm nước mát từ nước máy, nước giếng, sống hồ, ao…

Cách nuôi rùa Cá Sấu vào mùa đông
Vào mùa đông khi nhiệt độ không khí xuống dưới 13°C, rùa sẽ tìm nơi ngủ đông. Trong thời gian này, chúng sẽ không ăn uống, chỉ nằm bất động một chỗ mà ngủ. Lúc này người chơi cần đưa rùa vào nơi kín đáo, ít ánh sáng, nước ngập không quá mai rùa.
Đối với những loài rùa khác thì rùa đớp có khả năng chịu lạnh tốt hơn. Nó có thể vượt qua cái lạnh 0°C một cách dễ dàng. Ngay cả nhiệt độ thấp dưới -2°C và có thể sống sót trong môi trường đó 7 ngày . Đồng thời có thể đưa rùa ở ngoài trời vào trong nhà để tránh rét.
Nếu có điều kiện bạn có thể chuyển rùa vào phòng có máy sưởi, bằng cách này rùa đớp có thể tránh được thời kỳ ngủ đông làm tăng trưởng nhanh hơn nhiều so với các loài rùa thông thường. Nên cung cấp cho chúng nước sạch và ấm. Đặc biệt là chuẩn bị thức ăn giàu dinh dưỡng cho chúng trước khi bước vào thời kì ngủ đông.

Khi Bị Rùa Cá SấuCắn Có Cần Tiềm Vắc-Xin Không?

Từ quan điểm virus học, bị rùa Cá Sấu cắn không cần phải tiêm vắc-xin bệnh dại. Nếu bạn bị động vật máu nóng cắn như chó, mèo, dơi và cáo thì bạn mới cần phải tiêm vắc-xin bệnh dại. Còn nếu bạn bị những động vật máu lạnh như rùa cạn, rắn và ba ba cắn thì bạn không cần phải tiêm.
Tuy nhiên, nếu trẻ con bị cắn vì tuổi còn nhỏ, sức đề kháng yếu để tránh bị nhiễm vi khuẩn khác, tốt nhất nên đến bệnh viện để khử trùng vết thương và điều trị nhiễm trùng. Khi bị rùa cắn, nếu vết thương sâu và chảy máu thì nên tiêm vắc-xin uốn ván.
Uốn ván là một bệnh khi vi khuẩn uốn ván xâm nhập vào cơ thể thông qua các vết thương trên da hoặc niêm mạc, sau đó phát triển và sinh sản trong môi trường thiếu oxy, sản xuất độc tố và gây nhiễm trùng dẫn đến co thắt cơ bắp.
Thời gian ủ bệnh uốn ván thường là 7 – 8 ngày, có thể ngắn hơn (24 giờ) hoặc dài hơn (vài tháng hoặc nhiều năm). Thời gian ủ bệnh càng ngắn thì bệnh càng tồi tệ hơn dự đoán. Nếu vết thương không lành trong nhiều ngày sau khi bị rùa cắn, thì bạn nên cẩn thận. Nếu vết thương sâu, tốt nhất nên tiêm vắc-xin uốn ván.

Biên tập: munmeo